KADEM'in ev sahipliğinde düzenlenen “Yapay Zekâ ve Kadın: Zorluklar ve Fırsatlar” başlıklı panelde, yapay zekânın sunduğu olanaklar, yeteneklerin riskleri ve tehditler, kadınların teknolojik açıdan temsiliyet eksikliği gibi kritik konuların ele alınması, mevcut engellerin aşılması için somut öneriler sunuldu.

Yapay Zekâ Ayrımcılığı Destekliyor Mu?
Panelin açılış konuşmasını yapan KADEM Yönetim Kurulu Başkanı Doç. Saliha Okur Gümrükçüoğlu, yapay zekanın kadınların dezavantajını düşüren ayrıntıyı dikkate almayarak, “Özellikle alım, terfi, liderlik seçimleri, kredi skorlama ve hukuk sistemlerinde kullanılan uygulamaların, tüm dünyada kadına yönelik ayrımcılık beslediğini” ifade etti.
Sesli asistan elde edilebilir, alışılagelmiş cinsiyet kalıplarını güçlendirdiğini vurgulayan gümrükçüoğlu , "İnsanlar tarafından kodlanan akıllı zekâ, kadınlara karşı ve baskı halindeyken mümkün. Bunu engellemek için, akıllı zekâyı disiplinler arası bir yaklaşımla yeniden taramamız gerekiyor. KADEM olarak, zekânın insan hakları ve temel özgürlükleri sağlayan bir araya gelmeyi desteklediğiniz. Bu karşılığındaki zekâtında tamını, hayattaını ve hızıyla sağlamayı bir eylem planının içinde mevcutuz" dedi.


Kadınların Güçlenmesi İçin Yapay Zekâ Nasıl Kullanılabilir?
KADEM, 2024 yılı Kasım ayında İstanbul'da Yapay Zekâ ve Kadın konulu uluslararası bir zirve düzenlemiş, açılışını Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın yaptığı zirvede konunun dünyaca ünlülerin katkılarıyla tartışmaya açmıştı.
Saliha Okur Gümrükçüoğlu, zirvenin sonuç bildirgesinde yer alan çözüm önerilerini şöyle sıraladı:
- Kadınlarla ilgili toplama veri toplama, analiz etme ve kalıcı olarak azaltmayı artırma.
- Yapay zeka verilerinin ayrımcı önyargıları ve stereotipleri tüketimi ve ortadan kaldırılması; Mevcut önyargıların tekrarlamasını ve pekiştirilmesini önleyecek prosedürleri uygulayacaktır.
- Kadın girişimciliğini ve liderlerini, her aşamada teşvik etmek ve desteklemek.
- Kadınların yapay zeka sektöründe aktif rol teşvik eden kapsayıcı yatırımları desteklemek ve tacizden arındırılmış çalışma ortamları oluşturacak politikalar geliştirmek.
- Politika süreçlerini önyargılarından kaçınmak için kapsayıcı karar alma birimi oluşturmak.
- Toplumun tüm kesimlerine hizmet verecek etik, demokratik, adil, şeffaf ve kadın hakları gözetten bir yapay zekâ yönetim çerçeveleri oluşturmak.

Yapay Zekâ Tarafsız Değil!
Ravza Altuntaş, panelin moderatörlüğünü yapan Dr. Altuntaş sözlerine şöyle devam etti:
"2024 yılı, dünyada yaşanan olayların karşılaşması acı gerçekleri bir kez daha gözlerin önünde serdi. Suriye'nin Sednaya Hapishanesi'nin duvarları kadınların acımasızlık, şiddetli ve toplumsal cinsiyet eşitsizliği yaşadığı krizleri göz önünde serdi. Afganistan'da, eğitimin kapılarının yüzlerine kapanmasıyla hayalleri ellerinden alınan kız çocuklar için gücümüz sızdı. Ve Gazze'nin yükü altında, erken sonlanan her kadın ve kız çocuğunun yasını tuttu. Bugün, bilgi birikiminin temellerini kökten bir Yeteneğin değişimindeyiz.
Panelistlerden Merve Hickok, yapay zekânın toplumsal cinsiyet önyargılarını açığa çıkardığını ve derinleştirme potansiyeline değindiği konuşmasında, özellikle yapay zekânın mevcut önyargılarını düzeltme eksikliğine vurgu yaptı.
Mahsa Hedayati, yapay zeka tasarımı ve uygulama genişliklerinde geniş ölçüde temsil edilmemesinin kritik bir sorunun sunumunda, bu sistemlerin toplumsal cinsiyet miktarının bakış açısından etki değerlendirmelerinin ne şekilde olabileceğini tartıştı.
Panelistlerden Ceyhun Necati Pehlivan ise, Avrupa Birliği'nin Yapay Zekâ yasasının toplumsal cinsiyet eşitliği ve mücadeleyle mücadele hükümlerini ele alarak, bu düzenlemelerin adaleti nasıl teşvik edilebilirni değerlendirdi.
Panelistler Hakkında
Merve Hickok, Yapay Zekâ ve Dijital Politika Merkezi'nin Başkanı ve Politika Direktörüdür. OECD-GPAI, UNESCO ve Avrupa Konseyi gibi küresel platformlarda yapay zeka politikaları alanında çalışmaktadır. Ayrıca “Güvenilir Yapay Zekâ İlkelerinden Kamu Alım Uygulamalarına” adlı kitabın yazarıdır.
Mahsa Hedayati, uluslararası politika uzmanıdır. BM'nin dijital dönüşüm girişimlerinde, özellikle kişisel ve ticari sorumluluğun kullanımı üzerine çalışmıştır. Aynı zamanda BM Veri Stratejisi'ne ve BM için sorumlu yapay zeka politikası modeli geliştirildi.
Ceyhun Necati Pehlivan, İspanya'da Linklaters hukuk firmasının teknolojisi, medya, telekomünikasyon ve fikri mülkiyet bölümlerinin yönetimini üstlenen bir avukattır. Aynı zamanda IE Hukuk Fakültesi'nde öğretim görevlisi ve Global Privacy Law Review'un kurucu genel yayın yönetmenidir.